Autisme, of tegenwoordig liever een autismespectrumstoornis (ASS) genoemd, lijkt steeds meer in onze maatschappij voor te komen. Je ziet het bijvoorbeeld in televisieseries zoals The Big Bang Theory (alhoewel Jim Parsons zelf zegt geen label op zijn personage Sheldon te willen plakken), of op Netflix (realityshow Love on the Spectrum). Vaak worden mensen met een autismespectrumstoornis geportretteerd als computernerd, mensenschuw, fantastisch in wiskunde of juist gehandicapt. En vaak zijn het in de media mannen die autisme hebben. Maar er bestaan ook heel veel succesvolle vrouwen met een ASS. Wij interviewden een selfmade vrouwelijke autist.
Vrouwelijke autist
Er is geen ‘manier’ om mensen met ASS te herkennen. Ook staat het niet op hun voorhoofd geschreven. Vaak worden er grapjes over gemaakt. Over een vriendin die altijd obsessief haar vazen tot op de millimeter nauwkeurig in de vensterbank wil hebben staan bijvoorbeeld (Ohh, jij bent ook zo’n autist). Maar wat nou als je echt autisme hebt? Hoe ervaar je dat en geeft het problemen in je werk, je relaties en je toekomst? Lees hieronder het interview dat LIB had met een vrouwelijke ondernemer met autisme.
Mara, selfmade ondernemer met autisme
Mara, 33 jaar uit Amsterdam
Beroep: ondernemer in marketing
Weet sinds 6 jaar dat zij een vorm van hoogfunctionerend autisme heeft (Asperger)
“Ik heb altijd al geweten dat ik anders was. Een gevoel dat ik er nooit echt bijhoorde. Als kind was ik verlegen en de beste van de klas. Daar werd ik mee gepest. Ook vond ik het moeilijk om vriendinnen te maken en te houden. Vaak snapte ik hen niet en andersom. Maar nooit is het mijn ouders of leraren opgevallen dat ik autisme heb. Daar was toen ook nog niet zoveel bekend over. Ik was een echte boekenwurm en vaak in mijn eigen wereldje verzonken.
Pas op de middelbare school kreeg ik problemen. Ik ontwikkelde een eetstoornis en achteraf gezien had ik op mijn 14e mijn eerste depressie. Ik zat middenin de puberteit en voelde me totaal niet begrepen door iedereen. Het liefste wilde ik niet meer leven. Toen mijn ouders verhuisden naar een andere stad en ik een nieuw begin kon maken, ebden de depressieve gevoelens weg.
Tijdens mijn eerste echte baan, ik was toen 21, werd ik opnieuw depressief. Ik was net gaan samenwonen, werkte ineens fulltime en studeerde ernaast. Ik kreeg paniekaanvallen en hartkloppingen en dacht echt dat ik dood ging. Door de bedrijfsarts werd ik naar een psycholoog gestuurd, die een lichte depressie of burnout constateerde. Nu weet ik dat ik gewoon totaal overprikkeld was door alle veranderingen in mijn leven. Autisten hebben hiermee veel moeite, maar die diagnose had ik toen nog niet.
Mijn derde depressie volgde toen ik 27 was, en ditmaal was ik twee jaar uit de running. Ik heb toen ook cognitieve therapie gevolgd en stond daarnaast onder behandeling van een psychiater. Ik kreeg eindelijk een diagnose. Alle puzzelstukjes vielen op hun plek: ik was niet raar, ik had ‘alleen maar’ autisme!
Time for a change
Het was tijd om mijn leven om te gooien. Ik liep tegen teveel beperkingen aan in mijn relatie en ook in mijn werk. Daar was helemaal geen begrip voor mijn ‘aparte’ denkwijzen. Ik besloot mijn langdurige relatie te beëindigen, mijn goedbetaalde baan op te zeggen en feitelijk met niets een eigen bedrijf te beginnen, zodat ik helemaal ‘autisme-proof’ kon werken. Op die manier kon ik bijvoorbeeld zoveel mogelijk geluid vermijden (een van mijn grootste prikkels), kon ik besluiten helemaal niet meer telefonisch bereikbaar te zijn en was het mogelijk een rustige werkplek in te richten, zonder afleiding en collega’s.
Het fijne aan het werk dat ik nu doe is dat ik mijn eigen tijd in kan delen en in alle stilte vanuit huis kan werken. Ook heb ik inmiddels een hele fijne partner die alle begrip heeft voor mijn beperkingen. Extreme stress en paniekaanvallen heb ik al jaren niet meer gehad.
Het zakelijke succes kwam al snel nadat ik ben gaan ondernemen. Als echte autist kan ik me obsessief vastbijten in een taak. Een hele handige eigenschap als je net als ik ‘perfectionisme’ aan je klanten verkoopt. Ik heb van mijn beperkingen juist mijn sterkste sellingpoint gemaakt. Dat is ook mijn advies aan andere ondernemers. Doe waar je goed in bent en besteed de rest uit aan anderen die daar veel beter in zijn dan jij.
Als vrouwelijke autist ben ik bijvoorbeeld erg slecht in communicatie. Face to face lukt dit nog wel, omdat ik de lichaamstaal van mijn gesprekspartner kan lezen. Telefonisch communiceren is daarom lastig voor mij. Het liefst communiceer ik alleen digitaal, zodat ik rustig kan nadenken over mijn antwoorden en het gesprek kan teruglezen. Ook werk ik met een strakke planning. Voor alle taken, zowel zakelijk als privé, heb ik to do lijsten en agendapunten in mijn telefoon gezet. Zelfs ontspanning staat in mijn agenda.
Vanwege ASS heb ik minder energie dan anderen en is op tijd rust nemen erg belangrijk. Dat is ook een van de dingen die ik in de loop der jaren heb geleerd. Ik kan erg lang doorgaan en alle signalen van mijn lichaam negeren, maar eens komt de klap. Ik deel mijn hoeveelheid tijd en energie nu zo in dat die klap dus niet meer komt. Door schade en schande wijs geworden zeg maar!”
Tips van Mara om van je beperking je grootste kracht te maken
“Vind jezelf vooral niet zielig. Het brein van een autist werkt anders, maar niet slechter. Bepaalde ‘autistische’ eigenschappen zijn juist veelgevraagd op de werkvloer.”
“Vertel zo min mogelijk mensen over je beperking. Ik merkte dat mensen me anders gingen behandelen als zij het wisten. Degenen die in mijn leven zijn gekomen na mijn diagnose en depressie weten niet eens wat ik vroeger heb meegemaakt. Omdat ik mijn leven anders heb ingericht zien zij mij alleen als sterke vrouw en succesvolle ondernemer. Hoogstens vinden ze me soms een beetje vreemd, haha!”
“Schrap zoveel mogelijk dingen in je leven die je teveel energie kosten. Ik kies er zelf voor het grootste deel van mijn energie te besteden aan mijn bedrijf en mijn partner. Sociale contacten zijn voor mij vermoeiend, dus ik spreek alleen met mensen af op een ‘goede-energie-dag’. Bellen doe ik niet en ook zal ik niet snel uit mezelf appen. Vrienden die dit niet accepteren passen niet bij mij en verdwijnen ook snel weer uit mijn leven. De mensen die echt om je geven en je accepteren zoals je bent blijven over.”
“Doe een uitgebreide persoonlijkheidstest om te leren waar je sterke en zwakke punten liggen. Op internet vind je goede gratis testen. Gebruik deze analyse van jezelf vervolgens om je leven en je werk dusdanig in te richten zodat het bij jouw unieke persoonlijkheid past. Laat je beperkingen als vrouwelijke autist jezelf niet belemmeren in wat je wil bereiken!”
Heb jij ook ASS?
Zit jij ook ‘on the spectrum’? Ben jij een vrouwelijke autist & selfmade ondernemer? Hoe ervaar jij je ASS met betrekking tot je werk en je toekomst? Let us know!