Dit is mijn geheim als het gaat om schrijven, of het nou een boek is, een informatief artikel of een luchtige blog. Ik doe het op een bepaalde manier. Míjn manier. Daardoor kost schrijven me weinig moeite en blijf ik het leuk vinden om te doen. In dit artikel vertel ik je hoe ik dat doe en geef ik je handige tips als jij wel wat hulp kunt gebruiken bij jouw schrijfproces!
Beter leren schrijven doe je zo
Beter leren schrijven begint met lezen. Hoe meer je leest, hoe meer je over taal leert. Wat werkt en wat niet werkt. Wat lekker lopende zinnen zijn. En welke opbouw je moet gebruiken. Voor mij gebeurt dat als ‘vanzelf’, maar ik was dan ook een echte boekennerd als kind. Volgens mij heb ik ieder boek in de bibliotheek 2 x gelezen en ik kreeg van mijn leraar in groep 6 een kinder-encyclopedie te leen. Ik nam de encyclopedie helemaal blij mee naar huis. De dag erna gaf ik het enorm dikke boek aan hem terug. “Ik hoef hem nog niet terug hoor, je mag het de komende maanden van me lenen”, zei hij. Mijn antwoord? “Ik heb hem al uit.”
Ik las al boeken toen ik 3 jaar was. Échte boeken bedoel ik, niet de Nijntjes en de plaatjesboeken. Kookboeken, avonturenromans, tijdschriften…. Stiekem las ik elke avond onder het dekbed met een zaklamp tot ik in slaap viel. Waarschijnlijk heb ik daar mijn slechte ogen aan te danken, haha! Afijn, het beeld van de boekennerd is duidelijk.
Schrijven deed ik ook veel. In mijn dagboek, verhaaltjes en opstellen. Ik had zelfs een eigen magazine als kind. Ik won spellingwedstrijden en voorleesmarathons. Ook schreef ik voor de schoolkrant. Schrijven is dus een tweede natuur voor mij. Maar voor degenen die deze achtergrond niet hebben kan schrijven soms een uitdaging vormen. Daarom dit artikel, speciaal voor jou!
Waar moet ik over schrijven?
De grootste uitdaging is misschien wel het onderwerp van je boek, blog of brief. Ik gebruik hiervoor de Notities app in mijn telefoon. Iedere keer als ik iets interessants tegenkom en ik denk: “Hee, dat kan een leuk onderwerp zijn!”, noteer ik het direct. Voor LIB the mag schrijf ik 3 x per week een artikel en soms komt het voor dat ik geen inspiratie heb. Waar moet ik nu weer over schrijven? Dan check ik mijn notities voor een leuk idee. Daarnaast hou ik rekening met de verschillende categorieën van dit magazine. Ik probeer ze zoveel mogelijk af te wisselen voor een betere leeservaring.
Research doen voor je boek of blog
Als ik een onderwerp voor een nieuw artikel heb gevonden start ik mijn research. Ik kijk op Google voor inspiratie en leuke nieuwtjes. Schrijf ik een informatief stuk, dan is fact checking heel belangrijk. In dat geval lees ik alle wetenschappelijke informatie die ik over het onderwerp kan vinden. Maar schrijf ik een luchtige blog, dan mag het allemaal wat losser. Alles dat in me opkomt noteer ik in steekwoorden en breng vervolgens een volgorde hierin aan. Daarmee is de opzet van het artikel klaar om te gaan schrijven.
Wat is een goede titel?
Ik begin altijd met het verzinnen van een goede titel. Dat is misschien een beetje vreemd, maar er zit een reden achter. De titel geeft voor mij de essentie van het boek of artikel weer. Uit die titel blijkt: is dit stuk bedoeld om te informeren of te entertainen? Is het grappig of serieus? Met een goede titel is dus meteen duidelijk wat het doel is van je tekst. Dat geeft je lezer houvast. Is dit de moeite waard om te lezen en past het bij wat ik zoek?
Het starten met de titel heeft nog een andere reden. Alle teksten die ik op internet zet, worden geschreven volgens de regels van SEO. Wat SEO is lees je hier.
In de titel moeten je belangrijkste zoekwoorden verwerkt zijn, evenals in je introductie, je koppen en de overige tekst. Als je eerst de hele tekst schrijft en dan pas gaat nadenken over SEO, moet je waarschijnlijk heel veel aanpassingen doen. Zonde van je tijd!
Begin met het schrijven van je boek of blog volgens deze opzet
Net als een brief bestaat een boek of een blog uit een standaard opzet: inleiding, middenstuk en conclusie. In een echt gesprek doe je dat ook toch? Eerst begroeten, een praatje maken, langzaam toewerken naar het doel van het gesprek en daarna netjes afsluiten. Bij het schrijven van teksten werkt dat hetzelfde. Met een goede introductie grijp je de aandacht van de lezer. Deze moet hen nieuwsgierig maken naar de rest van je tekst.
Niet alle interessante dingen weggeven in het begin! Net als bij een date wil je de spanning opbouwen en de ander geïnteresseerd maken én houden. Vertel een verhaal met je tekst. Storytelling is belangrijk! En geef voorbeelden van wat je bedoelt.
Hoe makkelijker je tekst leest, hoe groter de kans dat je lezer blijft hangen tot het einde. Weet je nog op school, die ellenlange en saaie teksten met moeilijke woorden? Die las je niet voor je plezier. Voor je het weet krijg je een hekel aan lezen en dat is jammer. Ook zijn wij tegenwoordig een beetje lui. We zijn zo gewend aan hapklare informatie via korte berichten, video’s en televisie, dat we geen moeite meer willen doen om lange stukken tekst te lezen. Hou hier rekening mee met het schrijven van je boek, brief of blog. Korte alinea’s, veel witruimte en korte zinnen maken je tekst aantrekkelijker.
Spelling en grammatica: is foutloos schrijven belangrijk?
Ja, spelling en grammatica zijn belangrijk. Maar niet doorslaggevend! Natuurlijk moet je de grote fouten vermijden. Me boek = mijn boek, en lees dit is = lees dit eens, bijvoorbeeld. Ook let je op het correcte gebruik van de d’s en de t’s. Maar foutloos schrijven hoeft echt niet. Taal is een levend iets; er komen steeds weer nieuwe woorden en schrijftrends bij. Twijfel je over de schrijfwijze van een woord? Check dan ‘Onze Taal’ op internet. Of laat iemand die goed is in taal je tekst even nalezen op fouten. Ook mijn teksten zijn niet 100% foutloos. Maar dat is vaak een bewuste keuze.
Je eigen schrijfstijl
Ik trek me namelijk weinig aan van de ouderwetse stijlregels. Mijn doelgroep heeft een korte aandachtsspanne en wil vooral lekker snel door de tekst heen. Ik schrijf dus zoals ik praat. Korte, makkelijke zinnen zonder moeilijke woorden. Ook gebruik ik regelmatig Engelse termen tussendoor en zijn sommige Nederlandse woorden in mijn teksten ‘verengelst’. Dat past beter bij de huidige tijd en komt voor mijn doelgroep natuurlijker over. En dat vergroot de kans dat ze tot het einde blijven hangen!
Formele zinnen en moeilijke woorden schrikken af. En wat mij soms verbaast, is dat de jongere generatie een veel kleinere woordenschat heeft. Woorden die voor mij heel normaal zijn, zijn hen helemaal onbekend. Ik hou hier rekening mee tijdens het schrijven. Geen ‘echter’, ‘desondanks’ of woorden die twijfel kunnen opwekken. Schrijven zoals je praat dus. Maak jouw schrijfstijl herkenbaar!
Voel het ritme!
Een belangrijke tip om je teksten leesbaarder te maken is ritme. Wissel korte en lange zinnen af. Verdeel de lange zinnen met komma’s in hapklare brokken, dat maakt het lezen makkelijker. Schrap alle overbodige woorden in je tekst, tenzij ze bedoeld zijn om iets extra te benadrukken. Bijvoorbeeld:
- ‘Een slimme vrouw leest boeken.’
Prima zin, kort en krachtig. Perfect volgens het boekje en daarmee ook een beetje ouderwets.
- ‘Een hele slimme vrouw leest boeken.’
Door het woord ‘hele’ te gebruiken geef je het slim-zijn extra nadruk. Deze vrouw is niet zomaar slim, nee: ze is heel slim. Is het belangrijk voor je tekst dat je lezer weet dat deze vrouw slimmer dan slim is? Laat het woord ‘heel’ dan lekker staan. Maar gebruik het niet in iedere zin, dan wordt het too much.
- ‘Een héle slimme vrouw leest boeken.’
Het accent geeft nóg meer gewicht aan het woord ‘hele’. (Zie je wat ik net deed? Ik schreef bewust ‘nog’ als ‘nóg’. Mét accent dus.)
Om je tekst een ‘streetvibe’ mee te geven gebruik je accenten en andere leestekens. Net zoals je soms ‘in het echt’ heel enthousiast praat en bepaalde woorden een beetje overdrijft. RUMAG doet dit bijvoorbeeld door punten te zetten tussen ieder woord. Andere voorbeelden?
- Oh. My. God. (Ieder woord in hoofdletters en punten ertussen, alsof ieder woord een aparte zin is)
- Deze héle slimme -en ontzettend rijke- vrouw leest. (accenten en koppeltekens geven extra nadruk)
- Drop je DM in de comments! (Engels en Nederlands door elkaar + het gebruik van afkortingen)
Dit is hoe de jongere generatie schrijft! Wil jij deze doelgroep aanspreken met je tekst, gebruik dan de ‘streetvibe’ regels. Schrijf je een formele tekst, of is jouw tekst bedoeld voor de wat oudere generatie? Dan gebruik je deze ‘streetvibe’ natuurlijk niet. Kortom: pas je tekst aan op de lezer.
Klaar met het schrijven van je boek, blog of brief?
Klaar met het schrijven van je boek, blog of brief? Dan is het tijd voor pauze. Even afstand nemen, dat houdt je fris. Pak een kop koffie of doe een dansje en lees daarna pas je hele tekst door. Controleer je opmaak, je spelling en het allerbelangrijkst: het ritme van de woorden. Lees de tekst aan jezelf voor, hardop of in je hoofd. Vóel het ritme! Loopt het lekker? Of voel je een hapering? Aanpassen die hap!
Voordat je je tekst openbaar maakt
Helemaal klaar en tevreden over je tekst? Laat hem dan even sudderen. Sluit je laptop af en ga iets anders doen. Hoe langer je tekst, hoe meer ‘suddertijd’ je nodig hebt. Lees je boek, blog of brief na een paar uur pas terug. Vaak ontdek je dan toch nog dingen die je wil aanpassen. Nog 1 x doorlezen, en je tekst is ready to go!
Meer lezen?
Deze artikelen vind je waarschijnlijk ook handig: